با توجه به گسترش ارتباطات مجازی و استفاده از اینترنت در معاشرت های اجتماعی مبحث خواستگاری مجازی از جدیدترین و متنوعترین روشهای ازدواج در جامعه ما محسوب میشود، خواستگاری چتی یا ازدواج اینترنتی است. دختر و پسر در یک محیط مجازی، از طریق چت کردن یا از طریق سایتهای مختلفی که در زمینه همسریابی اینترنتی پدید آمده، به ارتباط دوستانه پرداخته و از هم خواستگاری میکنند.
اگر ما به عقب برگردیم، میبینیم که زمانی در بین عدهای از جوانان، ازدواجهای تلفنی و خیابانی باب شده بود. چون تنها وسیله ارتباطی آنها در آن زمانی فقط تلفن بود، اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی، فناوری و با به وجودآمدن شبکه اینترنت، ازدواجهای تلفنی و خیابانی، جای خود را به دوستیها و ازدواجهای اینترنتی داده است. به شکلی که بسیاری از دختران و پسران، ساعتها پشت کامپیوتر مینشینند و در اینترنت به چتکردن میپردازند. پس از مدتی که همصحبت خود را از این طریق یافتند، با یکدیگر قرار میگذارند تا شب در ساعت مشخصی، روی خط اینترنت باشند. مدتها به همین طریق میگذرد، تا اینکه دیری نمیپاید که این ارتباط و دوستی به ازدواج ختم میشود. البته ناگفته نماند، با آینده و سرانجام نامعلوم...!
وقتی شبکه ارتباطی و اطلاعاتی ما به گستردگی جهان میشود، عمق شناسایی ما در این وسعت عظیم به شدت کاهش مییابد. در این نوع ازدواج حتى یک نفر را نمىتوانى پیداکنى که بداخلاق، خسیس، زشت، تنبل، بىسواد وبىادب باشد، همه خوبند و خوشگل و روشنفکرند؟! حال سؤالاتی مطرح میشود:
1. چگونه ممکن است در این پهنه گسترده، به شناسایی عمیق مسئلهای و یا به لایههای پنهان موضوعی فکر کنیم؟!
2.چگونه ممکن است اسیر سطحینگری و سادهلوحی نشویم؟!
3. چگونه دختر و پسر از طریق اینترنت میتوانند یکدیگر را بشناسند، در صورتی که به راحتی فرد میتواند در این فضای مجازی هویت واقعی خود را پنهان کند و هویت جعلی را در ذهن فرد مقابل نقاشی کند؟!
4. خلاصه اینکه، در میان این همه افراد که فقط چند خطی از آنها میخوانیم یا چند کلمهای را میشنویم؛ چگونه میتوان به ابعاد شخصیتی، احساس و اندیشه و رفتارشان را بشناسیم و باور کنیم؟! آنهم در مهمترین انتخاب زندگی یعنی همسرگزینی و ازداوج؛ انتخابی که در عالم واقعی هم با مشکل روبروست؛ پس در عالم مجازی چه باید کرد؟!
هشدارها
3. هنگام چت کردن با فرد مقابل، چون امکان ارتباط زنده و چهره به چهره برایشان میسر نیست، فقط میتوانند یک چهره ساختگی و تصویر مجازی را از فرد مقابل در ذهن خود تصور کنند که حتی گاهی با اولین دیدار و قرار ملاقات از دیدن چهرههای یکدیگر متعجب میشوند.
4. در بیشتر مواقع، صحبتهایی که حین چت کردن رد و بدل میشود، از واقعیت و صداقت فاصله زیادی دارد که این خود مشکلاتی را در ادامه مسیر زندگی ایجاد میکند. خانم جوانی که به یکی از دادگاههای خانواده مراجعه کرده بود، در اینباره میگوید: «همیشه فکر میکردم که میتوانم همسر واقعی خود را از این طریق پیدا کنم، اما نمیدانستم پس از مدت کوتاهی، تازه به واقعیتهای زندگی او پی میبرم. زمانی که ساعتها با هم چت میکردیم و به گفتگو مینشستیم، همه تصورم بر این بود که گفتههای او صادقانه است، اما پس از این مدت متوجه شدهام که او نه تنها صداقت نداشته، بلکه با رفتار و اعمالش، زندگی را برایم غیرممکن کرده است. در حالی که در آن دوران، فقط نقش بازی میکرد و با تکرار کلمات و اصطلاحات علمی، خود را یک فرد روشنفکر و با اصالت نشان میداد.»
5. تحقیقات نشان میدهند که بیشتر ازدواجهای اینترنتی، به جدای و طلاق کشیده میشوند. چنانچه به دادگاههای خانواده و مراکز قضایی نیز مراجعه کنیم، به سادگی با چند زوج روبرو میشویم که از طریق اینترنت با یکدیگر ازدواج کردهاند و حال برای جدایی به این مکانها آمدهاند.
6. همچنین گزارشها نشان میدهند که تنها یک درصد از وعدههای عاشقانه اینترنتی به ازدواج منجر شده است. در برخی از موارد این ارتباطها نهتنها به ازدواج دختر و پسر منجر نشده، بلکه باعث بروز مشکلات اخلاقی و اجتماعی و حتی قتل نیز شده است.
توصیههای لازم
الف) از آنجا که ازدواج نقطه عطف زندگی است و خوشبختی و بدبختی انسان تا حدود زیادی بستگی به موفقیت و یا شکست در این امر مهم و حیاتی دارد، بهتر است در انتخاب همسر و شریک زندگی دقت زیادی کنید و تا زمانی که از شایستگی و لیاقت وی اطمینان پیدا نکردهاید، اقدامی نکنید و حتی وعده و قول و قرار ندهید.
ب) با توجه به حساسیت مسئله همسر گزینی که باید آگاهانه و بر اساس شرایط ازدواج سالم صورت بگیرد و در آن بلوغ جسمی، عقلی، روانی و اجتماعی، داشتن ایمان و اخلاق نیک، صداقت و تعهد نسبت به زندگی مشترک و نیز مسئله کفویت و شناخت نقاط ضعف و قوت یکدیگر از مهمترین فاکتورهای اساسی محسوب میشود. بدست آوردن همسر مناسب از این طریق مشکل به نظر می رسد، مگر اینکه در مراحل بعدی در مورد او تحقیقات رسمی صورت گیرد و شما از این بابت مطمئن شوید که همسر مورد نظر خود را یافتهاید.
ج) اگر ناخواسته یا به هر دلیل دیگری،با شخصی ارتباط چتی دارید، چنانچه آشناییتان در حد و سطح همان چت است، به نظر نمیرسد برای چنین تصمیم سرنوشتسازی کافی باشد؛ بلکه درایت و آگاهی کافی میخواهد تا وی را در ارتباطهای مختلف محک زده و آزمایش کنید[1] و در مراحل بعدی لازم است مراجعه مستقیم و حضوری به خانواده، محل کار و دوستان وی داشته و از سطح فرهنگیـاجتماعی و دینیـاخلاقی و سایر شرایط وی و خانوادهاش اطمینان بیشتری حاصل نمایید.
د) توصیه می شود برای انتخاب همسر و شریک زندگی برای یک عمر، ابتدا ملاکها و معیارهای همسر لایق و شایسته را مطالعه کنید و از والدین محترم تان نیز کمک بگیرید و نظرات مشورتی آنها را نیز بشنوید و درباره فرد مورد نظر تحقیق کافی (چه توسط خود و چه توسط خانواده محترمتان) به عمل آورید و به صرف برخی گفتهها و شنیدهها یا نوشتههایی که از طریق چت بدست آوردهاید اکتفا نکنید.
نکته
معمولاً وقتی از طریق چت ارتباط در یک دنیای مجازی برقرار شد، به تدریج بیشتر شده و زمینه علاقه به یکدیگر فراهم می شود و چهبسا به وابستگی بیانجامد؛ در صورتی که بخواهید اطلاعات داده شده را در جلسه حضوری مورد بررسی قرار دهید و در دنیای واقعی تصمیمگیری کنید، چهبسا تصمیمگیریتان تحت تأثیر همان عشق و علاقه قبلی قرار گرفته و نتوانید واقعیات را آن گونه که هست مشاهده کرده و تصمیم عاقلانه و واقع بینانه بگیرید.
نکته پایانی
این روش همسریابی بسیاری از واقعیتهای لازم را از شما پنهان نگهمیدارد، ازاینرو، اکتفا نمودن به این روش هرگز شما را به واقعیت نمیرساند و چهبسا یک آدم زشت با صفات ناپسند را پسندیده باشید که حتی عکس قابل اعتماد از او در اختیار ندارید؛ و تا کنون کسی نگفته است که من زشتم یا ایمان ندارم و اخلاقم بد است، که ایشان نفر دوم باشد. آنچه مسلم است این ارتباط باعث بروز شرایط سوءاستفاده و استفاده نامطلوب از شرایط موجود میشود. آنچه که در چت رومها بیان می شود اکثراً دروغ است یا با دیدگاهی منفی نظاره می شود. نهایتاً همین دروغها باعث فروپاشی خانواده پس از ازدواج میشود، چرا که طرفین واقعیتهای فرد مقابل را از نزدیک میبینند.