انتظار در صف های عریض و طویل، پیمودن مسافت های طولانی برای خرید کالا و دریافت خدمات، معطل شدن در ترافیک های کلافه کننده و سنگین تنها گوشه ای از اتلاف وقت در شهر است.
تصور اینکه شهروندان در منزل بنشینند و از طریق وب سایت به تمام خدمات شهری دسترسی داشته باشند برای ما غیرممکن است، اما واقعیت این است که شهرهای بزرگی در دنیا همچون لندن، لس آنجلس، ونکوور، توکیو، سئول نمونه های شاخص از شهرهایی هستند که الکترونیکی شده اند.
در کشور ما نیز برای اولین بار با برگزاری نخستین کنفرانس شهر الکترونیکی گام های جدی و عملی برای ایجاد شهر الکترونیک در کلان شهر تهران برداشته شد. در ویژه نامه این کنفرانس پیرامون شهر الکترونیک و سازوکارهای تحقق آن با چند تن از کارشناسان و صاحبنظران گفت و گو شده که در ذیل خلاصه ای از آن آمده است:
تسهیل ارتباط بامراکز خدمات رسان
شاید در وهله اول در ذهن بسیاری از افراد این سوال ایجاد شود که اساسا شهر الکترونیک یعنی چه و این شهر چه ویژگی های خاصی دارد.
در پاسخ به این سوال دکتر سعادت پورمظفری – عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر – می گوید: شهر الکترونیک یعنی شهری که شهروندان بتوانند با راحتی با مراکز خدمات رسان شهری ارتباط برقرار کنند و سرویس بگیرند.
این شهرها از تعدادی زیرساخت های مرتبط با فن آوری اطلاعات تشکیل شده اند و علیه کاربردهای فن آوری اطلاعات به این زیرساخت ها وابسته اند. وی می افزاید: ارتباط با این مراکز اطلاع رسانی بایستی به سهولت انجام پذیرد و به عبارت دیگر شهر مطلوب برای کسب و کار، دسترسی به اینترنت با سرعت بالا و شبکه های فیبر نوری و دسترسی با خطوط اجاره ای از ویژگی های بارز شهر الکترونیک است.
با تعریفی که این کارشناس از مفهوم شهر الکترونیک می دهد جای بسی تامل است که آیا تهران با توجه به زیرساخت هایش قابلیت تبدیل شدن به شهر الکترونیک را دارد. پورمظفر می گوید: تهران را به شهر الکترونیکی می توان تبدیل کرد، اما مشروط بر اینکه در ساختار توسعه و فن آوری اطلاعات کشور سرمایه گذاری کرد و از این رو زیرساخت های اجتماعی و تجاری و حقوقی و امنیتی و به خصوص زیرساخت های ارتباطی و فنی بایستی توسعه پیدا کند تا تهران به شهر الکترونیکی تبدیل شود.
عدالت محوری، شاخص اصلی
دسترسی سریع به تمام خدمات شهری از جمله شاخص ترین ویژگی های شهر الکترونیک است. اما سطح خدمات در شهرهای الکترونیکی چگونه است.
دکترسید مهدی تشکری هاشمی، دبیرعلمی کنفرانس شهر الکترونیکی می گوید: خدماتی که در روش های سنتی ارائه می شود معمولا به خاطر محدودیت های زمانی، مکانی و دسترسی افراد و محدودیت ارائه یا خدمات معمولا از یک سطح عادلانه و قابل دسترسی برای همه برخوردار نیست. ولی از ویژگی های مهم شهر الکترونیک عدالت محور بودن خدمات است. وی خاطرنشان می کند: این مفهوم که همه شهروندان می توانند از تمامی خدمات در طول شبانه روز بهره مند شوند و کسی حقش ضایع نمی شود و در حقیقت در دسترس همه بودن ویژگی بسیار مهم خدمات الکترونیک است که معمولا در روش های سنتی برقرار نمی شود.
تشکری هاشمی تاکید می کند: مسائل و مشکلاتی که در ارائه خدمات سنتی مثل فساد اداری، پارتی بازی و... به وجود می آید در خدمات الکترونیک وجود ندارد و از آنجا که همه رفتارها و روابط در واقع غیرحضوری انجام می شود این غیرحضوری بودن بخش عمده ای از روابط نامشروع اداری یا بروکراسی را حذف می کند.